ماده 3 قانون ثبت شرکت ها مقرر می دارد : ” در تاریخ اجرای این قانون هر شرکت خارجی برای اینکه بتواند به وسیله شعبه یا نماینده به امور تجاری یا صنعتی یا مالی در ایران مبادرت نماید، باید در مملکت اصلی خود شرکت قانونی شناخته شده و در اداره ثبت اسناد تهران به ثبت رسیده باشد”. بنابراین شرکت های خارجی که بخواهند خود را در ایران به ثبت برسانند، باید در کشور اصلی خود قانونی شناخته شده باشند و برای این منظور گرچه در قانون ثبت شرکت ها تصریح نشده است که شرکت خارجی باید سندی به اداره ثبت شرکت ها تسلیم نماید که قانونی بودن آن در کشور اصلی محرز شود، ارائه چنین سندی برای ثبت شرکت خارجی در ایران لازم است. این سند در کشورهایی که شرکت باید به ثبت برسد گواهی اداره ثبت محل است و در کشورهایی که بعضی از شرکت ها به ثبت نمی رسند، گواهی دفتر ثبت تجاری یا مقامات صلاحیتدار دیگر کشور متبوع شرکت است.
ماده 5 قانون ثبت شرکت ها مجازات عدم ثبت شرکت خارجی را که در ایران به وسیله شعبه یا نماینده مبادرت به عملیات تجاری یا صنعتی یا مالی می نمایند به شرح ذیل تعیین نموده است :
اشخاصی که به عنوان نمایندگی یا مدیریت شعبه شرکت های خارجی در ایران اقدام به امور تجاری یا صنعتی یا مالی کرده و قبل از انقضاء موعد مقرر تقاضای ثبت نکنند، به تقاضای مدعی العموم بدایت و محکمه ابتدایی تهران محکوم به جزای نقدی از پنجاه تومان تا هزار تومان خواهند شد و به علاوه برای هر روز تاخیر پس از صدور حکم متخلف را به تادیه پنج الی پنجاه تومان محکوم خواهد کرد و هرگاه حکم قطعی شده و تا سه ماه پس از تاریخ ابلاغ آن تخلف ادامه یابد، دولت از عملیات نماینده یا مدیر شرکت متخاف جلوگیری خواهد نمود “.
ماده 7 قانون ثبت شرکت ها اضافه می کند : ” تغییرات راجع به نمایندگان شرکت و یا مدیران یا شعب آن باید به اداره ثبت اسناد کتباَ اطلاع داده شود تا وقتی که این اطلاع داده نشده عملیاتی که نماینده و یا مدیران سابق به نام شرکت انجام داده عملیات شرکت محسوب است ، مگر اینکه شرکت اطلاع اشخاصی را که به استناد این ماده ادعای حقی می کنند از تغییر نماینده یا مدیر خود به ثبوت برساند “.
نسبت به سایر تغییرات قانون تصریحی ندارد ولی چون ماده 9 قانون تنظیم آیین نامه اجرای این قانون را به وزارت دادگستری محول کرده است ، ماده 10 آیین نامه ثبت شرکت ها مصوب 2 خرداد ماه 1310 مقرر می دارد : ” هرگاه یکی از نکات مذکور در فقره 1 و 2و 3و 4و 5 و 8 و 10 و 11 ماده 6 تغییر کند این تغییر نیز باید در اداره ثبت اسناد تهران ثبت شود “.
ثبت کلیه شرکت های خارجی در تهران در اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی انجام می گیرد و برای ثبت شرکت خارجی تسلیم مدارک ذیل به اداره ثبت شرکت ها لازم است :
1- اظهارنامه ثبت شرکت در 3 نسخه باید طبق ماده 6 آیین نامه اجرای قانون ثبت شرکت ها به فارسی نوشته شده و دارای نکات ذیل باشد :
1- نام کامل شرکت ؛
2- نوع شرکت از سهامی و ضمانتی و مختلط و غیره ؛
3- مرکز اصلی شرکت و آدرس صحیح آن ؛
4- تابعیت شرکت ؛
5- مقدار سرمایه شرکت و آدرس صحیح آن ؛
6- آخرین بیلان شرکت مشروط بر اینکه قوانین جاریه و یا عرف تجاری مملکن اصلی شرکت و یا اساسنامه خود شرکت انتشار بیلان شرکت را مقرر کرده باشد ؛
7- در چه محل و در چه تاریخ و در نزد کدام مقام صلاحیتدار شرکت تقاضاکننده مطابق قوانین مملکت اصلی خود ثبت شده است ؛
8- شرکت به چه نوع امر صنعتی یا تجاری یا مالی در ایران مبادرت می کند ؛
9- شعب آن در کدامیک از نقاط ایران موجود است ؛
10- نماینده عمده شرکت در ایران کیست و اگر شرکت چند نماینده مستقل دارد نمایندگان مستقل شرکت در ایران چه اشخاصی هستند ؛
11- اسم و آدرس صحیح شخص یا اشخاصی که مقیم در ایران بوده و برای دریافت کلیه ابلاغات مربوط به شرکت صلاحیت دارند ؛
12- تعهد به اینکه همه ساله یک نسخه از آخرین بیلان شرکت را در صورتی که بیلان شرکت را در صورتی که بیلان مزبور مطابق فقره ششم این ماده قابل انتشار باشد، به دایره ثبت شرکت ها بدهد.
اداره ثبت شرکت ها برای تسهیل تنظیم اظهارنامه ثبت شرکت های خارجی نمونه های چاپی تهیه نموده است که مفاد ماده 6 آیین نامه در آن نوشته شده و شرکت های خارجی باید اطلاعات مربوطه را در مقابل سوالات مزبور بدهند.
نماینده شرکت خارجی که از طرف شرکت صلاحیت امضا دارد، باید ذیل اظهارنامه مزبور را امضاء نموده و مدارک ذیل را به اظهارنامه مزبور ضمیمه کند :
1- مدارک رسمیت داشتن شرکت در کشور اصلی ؛
2- رونوشت مصدق اساسنامه شرکت ؛
3- رونوشت مصدق اساسنامه شرکت ؛
4- هرگاه شرکت خارجی شرکتی باشد که شرایط عملیات آن به موجب امتیازنامه صحیح و منظمی مقرر گردیده، رونوشت امتیازنامه با تصدیق وزارت امور خارجه مشعر بر صحت آن ؛
5- آخرین ترازنامه شرکت در صورتیکه طبق قوانین وزارت امور خارجه مشعر بر صحت آن ؛
مدارک بالا باید در 2 نسخه به اداره ثبت شرکت ها تسلیم گردد و ماده 7 قانون ثبت شرکت ها مقرر می دارد که رونوشت اساسنامه و اختیارنامه نمایندگان آن در ایران و همچنین آخرین ترازنامه شرکت باید به توسط شخص یا اشخاصی که از طرف شرکت حق امضاء دارند تصدیق گردد و امضای آن شخص یا اشخاص باید به تصدیق مقامات صلاحیتدار کشوری که امضاء در آن جا واقع شده و نماینده سیاسی یا قنسولی ایران در کشور مزبور و یا نماینده سیاسی یا قنسولی دولت متبوع شرکت در ایران برسد. ماده 8 قانون ثبت شرکت ها ، شعبه شرکت ها برای ثبت هر شرکت خارجی که علاوه بر ثبت خود شرکت تقاضا شود تسلیم مدارک ذیل را لازم می داند :

قواعد ثبت شرکت های خارجی ثبت شرکت نیک