در این مقاله به بررسی مدار باطری خودرو می پردازیم تا صاحبان خودرو اطلاعات جامع تری داشته باشند . همانطور که می دانید باتری خودرو دارای مدار الکتریسته می باشد و در اصول الکتریسته اینگونه بیان می شود هر ماده ایی جریان الکتریسته را از خود عبور دهد را رسانا می گویند و در غیر اینصورت یعنی نتواند جریان الکتریسته را از خود عبور دهد نارسانا یا عایق گفته می شود . از نظر ساختمان اتمی عناصری می توانن جریان الکتریسته را از خودر عبور دهند که الکترونهای مدار خارجی آنها دارای نیروی خوب با هسته ناچیزی باشد و به راحتی قابل جابجایی شده که هر چه این جابجایی آسانتر صورت گیرد جرم آن رساناتر و هر چقدر سخت تر صورت پذیرد نارساتر می باشد .
بنابراین به طور کلی می توان اینگونه بیان کرد ، مدار الکتریکی عبارتست از توان واحد مصرفی وات می باشد .
تعریف توان مصرفی عبارتست از اختلاف سطح برحسب ولت برابر است با شدت جریان بر حسب آمپر .
الکتریسته به دو روش در اجسام رسانا حریان پیدا می کند . در روش اول حرکت الکترون ها است که در فلزات مشاهده می گردد . روش دوم حرکت یونی یا حرکت اتمها است .
مقاومت هر ماده ایی به عامل های مختلفی نظیر جنس ماده ، دما و طول ماده و سطح مقطع ماده بستگی دارد . این موارد هم در موارد الکترولیت ها و هم در مورد رسانای جامد درست می باشد . باید توجه داشته باشید در فلزات با افزایش دما مقاومت مقاومت آنها افزایش پیدا می کند . ولی در الکترولیت ها بر عکس فلزات با افزایش دما مقاومت آنها کاهش می یابد .
اکنون به بررسی مدار باتری خودرو می پردازیم .

اتصالات باتری های خودرویی :
اگر دو یا چند عدد باتری خودرو را به صورت موازی به هم متصل نمایید. باتری خودرو به صورت زیر باید موازی نصب گردد . قطب های مثبت باهم و قطب های منفی باطری خودرو باهم وصل گردد . ولتاژ کل با ولتاژ هریک از آنها برابر است . توجه داشته باشید که باتری ها را می توان موازی بست در صورتیکه از لحاظ ولتاژ با هم برابر باشند . مثلا همه 12 ولت و یا همه 6 ولت باشند . در این حالت شدت جریان ها باهم جمع می شوند .
در اتصال سری باتری ها ، باید قطب مثبت به قطب منفی وصل گردد . در این حالت ولتاژ کل جمع باطری ها سری شده است ؛ بنابراین در صورتیکه نیاز به ولتاژ زیادتری بود می توان دو یا چند عدد باتری را به صورت سری به هم می بندیم . در این صورت هرگاه شدت جریان بیشتری بخواهیم آنها را به طور موازی بهم متصل می کنیم .
اگر بخواهید اختلاف سطح فشار الکتریکی که در واقع همان ولتاژ است را اندازه گیری نمایید می توانید از ولت متر استفاده نمایید . ولی چنانچه بخواهید مقدار شدت جریان را اندازه بگیرید از وسیله ایی به نام آمپرمتر باید استفاده نمایید .
نکته جالب و قابل توجه این می باشد که ولت متر در مدار همیشه به صورت موازی و آمپرمتر همیشه در مدار به صورت سری بسته می شود .

باطری خودرو :
در بحث باطری خودرو از آنجا که معمولا باتری خودرو از نوع سربی بوده و به علت واکنش های شیمیایی و برگشت پذیری که بین صفحات مثبت و منفی و محلول موجود در آن انجام می شود ، سپس از تخیله شدن یا دشارژ قابل پر کردن یا شارژ است به این گونه باتری ها انبار می گویند .

بررسی اجزائ باتری خودرو :


یک باطری خودرو دارای قطعاتی به شرح ذیل می باشد :
جعبه باتری خودرو
صفحات مثبت و منفی
شانه ها
برجها
بست ها یا اتصالات
در جعبه
پیچ سر پوشها
الکترولیت درون باتری خودرو

اکنون به بررسی تک تک قطعات موجود در باطری خودرو می پردازیم .
بررسی جعبه باتری خودرو : جنس بکار رفته در جعبه باتری خودرو از لاستیک فشرده یا یا بعضا پلاستیک می باشد . این لاستیک فشرده در مقابل گرمای بوجود آمده از کارکرد باتری خودرو و عوامل شیمیایی درون خود باتری و همچنین این جعبه پلاستیکی مقاوم در مقابل ضرباتی که بر اثر حرکات مداوم اتومبیل بوجود می آید ، می باشد . نکته مهم در آن این است که از آنجا جنس آن از پلاستیک می باشد در برابر عبور جریان برق عایق خوبی می باشد . و این جعبه اگر از نزدیک مشاهده کرده باشید به شکل مکعب مستطیل و به صورت خانه به خانه تولید شده است و در کف هر خانه پلاستیکی تیغه هایی برجسته قرار گرفته شده است که اگر به طور فرض مواد شیمیایی واسید باتری خودرو نشتی کند به داخل شیارها برود تا از اتصال صفحات به یگدیگر جلوگیری شود . زیرا چنانچه اگر این رسوبات کف جعبه پلاستیکی بالا بیاید باعث اتصال کوتاه صفحات باتری خودرو شده و در این صورت باعث تخیله شدن یا همان دشارژ باتری شده و در نتیجه باعث کوتاه شدن عمر مفید باطری خودرو می گردد .
باطری خودرو دارای ولتاژ 12 ولت می باشد بنابراین دارای 6 خانه می باشد که هر خانه دارای 5 پلیت منفی و 4 پلیت مثبت و در بین هر کدام از پلیت ها یک صفحه عایق قرار گرفته است .

اکنون به بررسی صفحات باتری خودرو و یا به عبارتی پلیت باتری می پردازیم .

صفحات باطری خودرو :
اگر از نزدیک به یک باتری خودرو توجه کرده باشید متوجه می شوید که در هر خانه باتری خودرو سه صفحه وجود دارد .
1. صفحات مثبت 2. صفحات منفی 3. صفحات عایق
در صفحات منفی باتری خودرو به دلیل تولید برابر ولتاژ یکی بیشتر از صفحات مثبت باتری خودرو می باشد . به همین دلیل صفحات عایقی که در باتری خودرو بکار رفته است یکی کمتر از مجموعه صفحات مثبت و منفی است . و به هریک از این صفحات ، پلیت گفته می شود . جنس صفحات مثبت و منفی تقریبا شبیه هم می باشد با این تفاوت که در صفحات مثبت باتری خودرو
از جنس پر اکسید سرب اسفنجی فعال شده می باشد . اسکلت این صفحات مثبت معمولا بصورت شبکه ایی از آلیاژ سرب و آنتیموان می باشد . همین آنتیموان باعث مقاومت باتری در مقابل ضربه و دشارژ شدن می شود . در صفحات مثبت وقتی باتری به طور کامل شارژ می شود رنگ آن به صورت قهوه ایی می شود .
درصورتیکه در صفحات منفی ماده فعال شده در آن سرب اسفنجی می باشد و وقتی به صوررت کامل شارژ می شود به رنگ خاکستری در می آید .
از آنجا که دارای دو نوع باتری خودرو هستیم یک دسته باتری هایی با مراقبت کمتر می باشند که دارای صفحات سرب آنتیموان / کلسیم هستند . دسته دیگر باتری هایی بدون نیاز به مراقبت هستند و دارای صفحه سرب / کلسیم هستند . باتری های بدون نیاز به مراقبت یا همان باتری های سیلد ( اتمی ) در ظاهر به صورت عایق به نظر می رسند ولیکن آنها نیز دارای دریچه هایی برای تهویه گازهای درون باتری هستند . باتری های بدون نیاز به مراقبت ، دریچه های تهویه قابل دسترسی نبوده و قابل مشاهده نمی باشد .
همانطور که از جنس صفحات عایق بر می آید باید از فیبر پشم شیشه یا لاستیک مخصوص است و باید به صورت فشرده باشد تا آب اسید باتری بتواند در آن نفوذ کند .
صفحات به صورت سری با یکدیگر قرار گرفته اند و ارتباط بین سلول ها از طریق دیواره های آن برقرار می شود .
از آنجا که هر خانه از باتری خودرو دارای صفحات مثبت و منفی می باشد بین صفحات مثبت و منفی یک صفحه عایق قرار دارد تا از بهم خوردگی آنها جلوگیری و ممانعت نماید .
اصولا در باتری ها قطب مثبت را ضخیم تر از قطب منفی می سازند تا اشتباه نشود اما در بعضی از موارد ممکن است علامت های روی باتری خودرو به دلیل سولفاته شدن باتری ، از بین رفته باشد و در این صورت علامت های مثبت + و منفی - از بین رفته و کار را دشوار می کند . و در مواردی که این گونه شما را دچار مشکل